KARAMAN’DA HAYVAN VARLIĞIMIZ

  • Yazdır

Bu yazımızda Karadağ’daki yabani atlardan, Toroslar’daki kınalı kekliklerden, Sertavul çıkışında tarlalarda özgürce dolaşan Hacı leyleklerden, kuş gribi nedeniyle yok edilen kümes hayvanlarından, sokaklarda dolaşan kedi ve köpeklerden değil, etinden sütünden ve gücünden yararlandığımız büyükbaş, küçükbaş ve tek tırnaklı hayvanlardan bahsedeceğiz.

Son otuz yıldır uygulanan yanlış hayvancılık politikaları, ülkemizde hayvancılığın ekonomik değerini azaltmış, adeta köylülere hayvan beslemeyin, size ve hayvanlarınıza sahip çıkmayız, başınızın çaresine bakınız mesajı verilmişti. Devletin buradaki temel amacı tarım kesimindeki nüfusu kentlere kaydırmak ve ülke genelinde tarımla uğraşanların sayılarını % 50’lerden  % 9’lara kadar indirmekti. Tam olmasa bile tarımdan diğer sektörlere kaymalar büyük oranda gerçekleşmiş olmakla birlikte uygulanan yanlış politikalar nedeniyle hayvan varlığı çökertilmiştir. Aynı politikaları devam ettiren AK PARTİ hükümetleri 2007’den sonra baktı ki ülkede eti, sütü, derisi,kılı  için beslenen hayvanlar hızla azalıyor. Halkımız kurban edilecek hayvan dahi bulmada zorlanıp et fiyatlarının Avrupa ülkelerine göre iki üç kat arttığı bir noktada bulunduğumuzu görüyor. Halkımızın genelindeki memnuniyetsizliği dikkate alan hükümet birtakım önlemler alarak çiftçilerimize hayvan besleyiniz, arkanızdayız, sizi destekliyoruz mesajı vermeye çalışıyor. Hayvan varlığımızı ile ilgili durumu şöyle bir özetlersek:

 Havan beslemenin ekonomik anlamdaki değeri düşünce, köylülerimiz hatta kentlilerimiz doğal et ve süt ürünlerini bulamaz ya da çok yüksek fiyatlarda alır olmuşlardı. 2009- 2010 yıllarında kesecek kurbanlık hayvan bulamayan insanlarımızın memnuniyetsizliği siyasi iktidarı uyarmıştı. Hayvancılığımızın dibe vurduğu ve et fiyatlarının Bulgaristan’dan üç, Almanya’dan iki kat daha fazla olduğunu gören siyasi iktidar hayvan varlığını çoğaltmak için yurt dışından et hayvancılığının yanı sıra damızlık hayvan ithal etmiş, diğer yandan da hayvan üreticilerini çeşitli teşviklerle desteklemiştir. Yapılan çalışmalar semeresini vermiş 2012 yılında, kurban edilecek hayvan varlığında bir sıkıntı yaşanmamıştır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’e göre 2010 yılına göre 2011 yılında Türkiye genelinde büyükbaş hayvancılığında bir artış var. 2010 yılında 11 milyon 369 bin 800 olan hayvan sayısı 2011 yılında 12 milyon 386 bin 337’ye yükselmiştir. Aynı şey küçükbaş hayvanlarından ,koyun  2011 yılında 23 milyon iken 2011 yılında 25 milyona çıkmıştır.

Keçi 2010 yılında  6 milyon 200 iken 2011 yılında 7 milyon 200 bine çıkmıştır. Yaklaşık % 10-11 bir artış vardır. Süt üretimindeki artışta % 11 civarındadır. Bu büyümenin  ilimiz Karaman’a yansıması ne kadar olmuş, Karaman merkez, Ayrancı ve Kazımkarabekir ilçelerimizde, Taşeli Yöresi’nde  hayvan varlığı ne kadar?  Üç bölümlük bir yazı konusu olarak işleyeceğiz.  TÜİK verilerine göre, bir bütün olarak ilimiz Karaman’a bakıldığında 2012 yılında Küçükbaş hayvan varlığı 429.324 ‘tür, bu sayının 87.500 adedi keçi, 311.824 tanesi koyundur. Büyükbaş hayvanları ( melez+yerli+kültür cinsleri) sayısı ise 45.996’dır.*

Taa Osmanlı’dan beri hayvan yetiştiricilerin miricilerden ( maliyecilerden) korktuğu ve hayvan sayılarını eksik gösterdiği gerçeği olsa da son yıllarda devletin verdiği teşvikler nedeni ile hayvan sayılarında  gerçeğe doğru bir tespitin olduğu bilinmektedir. Ülkemizde Hayvan Vergisi 1962 yılında kaldırılmış olsa da yine de köylülerde bilinçaltı bir korkunun olduğu bilinir. Özellikle küçükbaşlarda ve keçilerde bunu söyleyebiliriz. Son yıllarda Orman ve Çevre Bakanlığının da davar besleyenlerle ve çobanlara baskılarını eklersek köylülerin bu konudaki kaygılarını daha iyi anlamış oluruz.

* 2012 yılı rakamları Karaman İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğümüzden alınmıştır.

KARAMAN MERKEZ’DE HAYVAN VARLIĞI ( 2. Bölüm )

Karaman ilimizde toplam küçükbaş  hayvan varlığının 2012  yılında 429.324 , büyükbaş hayvanlarımızın da 45.996 olduğunu birinci bölümde yazmıştık.

 Karaman Merkez’deki Hayvan Varlığı:*

 

Yıllara göre                            2009              2010              2011

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Koyun yerli                         50511             44.266            60.047

Kıl keçi                                   9504             15.726            46.346

Tiftik keçisi                             2376              7.776              8.179 

Sığır (Kültür)                        15711            16,176            18.024

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Merinos Koyun                    75768           69.235             93.920

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Sığır ( Melez )                        7380             7.595               8466

Yerli sığır                                 715                  734                818

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------TOPLAM  2011 YILINDA Karaman merkezdeki hayvan varlığı 217.7767’dır.

* Merkezdeki 500 at, 600 katır, 950 eşek bu sayıya dahil edilmemiştir.. Tarımda motorlu araçlar çoğaldıkça tek tırnaklıların sayısında ciddi anlamda bir azalma gözleniyor.

* Yıllara göre rakamalara bakılınca hayvan varlığında bir artışın olduğu görülüyor.

* Dört  yıldır yazmış olduğumuz yazılarda dağlık alanlarda kıl keçisinin çoğalması gerektiğini anlattık durduk. Burada bakıyoruz ki 5 katına yakın bir artış var. Bu artış nereden kaynaklanıyor, İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü bir açıklama yaparsa aydınlanmış oluruz.

* Koyun yerli ve merinosta, sığır türlerinde ve tiftikte de sevindirici bir artış var.

Bu artışın ana nedeni artık devletimizin hayvan besleyenlere sahip çıkması ile açıklanabilir. Organik tarım diye bas bas bağırıyoruz. Organik tarımın yapılması için hayvan gübresine ihtiyaç olduğunu kentlerdeki insanlar bilmese bile hayvan yetiştiriciler bunu çok iyi bilmektedirler.

Ayrancı İlçemizde Hayvan Varlığı:

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Yıllara göre                       2009          2010             2011

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Koyun yerli                      95.894       144.038        156.726

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kıl keçisi                           3.813             4.222           4.351

--------------------------------------------------------------------------------------------------

Tiftik keçisi                          570               661             759

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Sığır kültür                            23              2060           5812

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

Merinos koyun                     952             1256             914

--------------------------------------------------------------------------------------------------

Sığır melez                         3.610             3675            2743

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

Yerli sığır                                22                 22               0

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

TOPLAM 2011 yılında Ayrancı ilçemizdeki hayvan varlığı 173 308’dır.

Bu sayıya 34 manda, 74 at, 484 eşek dahil değildir. Bu ilçemizde katır yoktur.

* 34 mandanın oluşu, yerli sığır ve katırın olmaması diğer yerlere göre bir farklılıktır.

* Yerli koyun sayısında % 60 lara kadar varan bir artış olduğu, yerli sığır yerine kültür türlerinin tercih edildiği melez sayısında da bir düşüş görüldüğü görülse de toplam bazda hayvan varlığında büyük bir artış var.

 

Kazımkarabekir İlçemizde Hayvan Varlığı:

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Yıllara göre                       2009               2010               2011

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Koyun yerli                       8246              7310                7000

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Kıl keçi                              1105              2630                 3017

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Sığır kültür                         1187             1197                  1566

Merinos koyun                   2840              2805                  2591

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Sığır melez                           203                 153                    234

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Sığır yerli                                6                      0                       0

 

  1. 2011 yılında Kazımkarabekir ilçemizdeki hayvan varlığı  14.408’dir.

Bu sayıya at (4 ), eşek (30 ),dahil değildir. İlçede katır yoktur.

* Bu ilçemizde de yerli sığırdan bir kaçış ve kültür sığırcılığına doğru bilinçli bir yöneliş var.

* Kıl keçi varlığında da her sene katlanarak büyüyen bir sayı görülüyor. Artışın nedeni özellikle dağlık yerleşim alanlarında bu hayvanların daha kolay beslenmesi ve aile bütçesine beslenmeden doğan bir yük yaşatmaması.

* Yerli ve merinos koyun türünde bir monotonluk görülüyor. Hatta yerli koyun ırkında  bir düşüş var.

                  

                                           TAŞELİ’NDE HAYVAN VARLIĞI ( 3 )

 

1. Ermenek İlçemizde Hayvan Varlığı:

----------------------------------------------------------------

 Yıllara göre                   2009       2010      2011

-----------------------------------------------------------------

  1. 4345        4185      5335

-----------------------------------------------------------------

Kıl keçi                          12 .250      12.530   32. 000

-------------------------------------------------------------------

Sığır ( melez+yerli)           3234         2986      4689

-------------------------------------------------------------------

  1. 2011 yılında Ermenek’te hayvan varlığ       42.024’tür.                                   

 

Ermenek ilçemizde at (31 ), katır (117 ), eşek (150 ) yukarıdaki sayıya dahil değildir.

*. Kıl keçi sayısının da  2010 yılında  12530 iken  2011 yılında 32 bin sayısına çıkmasının nedenlerini yetkililerden öğrenemedik. Bir yılda yaklaşık üç kat artması sevindirici olduğu kadar istatistik sayılarını verenler hakkında yanlış bilgi vermeleri kaygısını da taşımaktayız. Bu konuda, Ermenek Gıda, Tarım İlçe Müdürlüğü bir açıklama yaparsa memnun oluruz.

*.Sığır ( melez,yerli ve kültür ) cinsinde de % 25 ‘e varan bir artış vardır. Melez ve kültür  ırkına  doğru bir yöneliş olsa da Karaman, Ayrancı ve Kazımkarabekir’deki kadar bir sayı ve oran artışı görülemiyor.

* Toplam bazda Ermenek ilçemizde küçükbaş, büyükbaş hayvanlarında artış var. Tek tırnaklılarda da (at,katır,eşek ) diğer ilçelerimizde olduğu gibi bir düşüş görülür. Bunun da ana nedeni Çapa motoru dediğimiz küçük traktörlerin % 50 indirimle ( beş bin ) liraya çiftçilere verilmesidir. Bu küçük traktörler ( patpat, çapa ya da bahçe motoru ) taşıma, sürme, çapalama, ilaçlama, sulama gibi tarımın her alanında kullanılabilen harika bir tarım aletedir. Küçük çapta bahçe ve tarla işleri ile uğraşanlar için bir cankurtaran simidi gibi. Nereye sürersen giden ve iş yapan, insan gücüne güç veren, zamandan kazandıran kullanışlı mucizevi diyebileceğimiz bir araçtır, Bu araç tek tırnaklı hayvanların işlevini fazlası ile üstlenerek doğal olarak onların tasfiyesini kolaylaştırmıştır.

 

2. Başyayla ilçemizde Hayvan Varlığı:

------------------------------------------------------------------------

Yıllara göre                   2009         2010       2011

---------------------------------------------------------------------- -------

  1. 825          260        824

Kıl keçi                           660          520        2380

Sığır (yerli+melez )        758          829        1059

TOPLAM olarak 2011 yılında Başyayla’da hayvan varlığı 4263’tür.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Başyayla ilçesindeki at (6 ),katır (40 ), eşek (43) bu sayıya dahil değildir. 2011 verilerine göre hayvan sayılarından katır sayısı da bizim hesaplarımıza göre 23-25 adet civarındadır. Katır sayısında istatistiki bir hata olduğunu düşünüyoruz. TÜİK’e bu rakamlar ilçelerdeki il tarım müdürlüklerinde çalışan ziraat mühendisleri, veterinerler ve teknisiyenler tarafından hazırlanarak İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerine oradan da TÜİK’e gider. Koyun sayısında da istatistiki bir hata olduğunu düşünüyoruz. Kıl keçi sayısında dört kat bir artış vardır. Sevindirici  olması gereken bir artıştır. Gıda, Tarım ve Hayvancılığının desteği ile büyükbaş süt hayvancılığına büyük destek verilmiş ve belirli ölçüde yörede et ve süt üretiminde büyük artışlar olmuştur. Bu ilçemizin köylerinde üretilen sütler kooperatifleri kanalı ile günübirlik, süt tanklarında toplanarak, Konya, Ermenek, Güneyyurt ve Anamur gibi yerlerdeki süt işleme merkezlerine gönderilmektedir. Üreticiler üye oldukları kooperatiflerine sütün litresini 75 kuruş civarında bir fiyatla teslim etmektedirler. Baharda sütlerin bol olduğu zamanlar bu fiyatlar daha da düşmektedir.

2. Sarıvelilier İlçemizde Hayvan Varlığı:

Yıllara göre              2009             2010        2011

  1. 1230             1215        1220

Keçi                          4310             3710        3715

Sığır                          2392             2591        2583

TOPLAM 2011 yılında Sarıveilleir’de hayvan varlığı 7518’dir.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------…..

Sarıveliler ilçemizde 2010 yılında 20 at olduğu halde 2011 yılında sıfır at var. Katır (105), eşek ( 341 ) yukarıdaki büyükbaş ve küçük baş hayvanlarının sayısına dahil değildir.   Toplam bazda Taşeli Yöresi’ndeki üç ilçemizdeki büyükbaş ve küçükbaş hayvan varlığı 53.800  civarındadır. Hayvan sayısında bir artışın gözlendiği görülmektedir. İl Gıda, Tarım Müdürlüğü tarafından süt ve besi hayvancılığı büyük oranda teşvik görmekte olsa da, henüz yeterli seviyeyi yakalamış durumda değildir.  Taşeli Yöresi’nde binlerce yıldır orman ile iç içe yaşayan ve ormanın bekçisi ve koruyucusu olan kıl keçileri düşman ilan edilmiş ve çobanların ve  keçilerin  yaşam alanları yok hükmüne gelecek kerteye getirilmiştir. 6111 sayılı torba yasası yeni dikilen orman alanları dışında keçilerin ormanlarda serbestçe dolaşmasına cevaz vermektedir. 2009 yılından beri hep keçilerin yaşam alanlarının daraltıldığından söz ederek onlara yaşamlarını sürdürebilecek alanların açılması için çok çaba sarfetmiştik. Çobanlara kolaylık sağlamaları için yazmış olduğum yazılarla belediye başkanlarımızdan muhtarlarımızdan ricada bulunmuştuk.  Güneyyurt Belediye Başkanımız Celil Yağız Bey hayvancılığın yöremizdeki önemini bildiğinden çobanlara büyük oranda destek vermiştir. Aynı şey Katranlı muhtarı için de geçerlidir. Diğer başkanlarımızdan ve muhtarlarımızdan hayvanların dolaşacağı mera alanlarını korumaları ve yeni dolaşım alanı  sağlamaları dileğimizdir. Dağ başındaki yamaçlara ve dağ eteklerine iki uyuz kiraz fidanı dikerek meyve bahçesi bahanesine sığınarak küçükbaş hayvanlarının özellikle kıl keçilerin dolaşımını kısıtlamak ya da engellemek hiç de ekonomik bir yaklaşım değildir.

Sonuç olarak, Ak Parti hükümetleri de geçmiş hükümetler gibi hayvan varlığının çoğalmasında bir gayret göstermemiş, üstelik orman alanlarını tahrip ediyor gerekçesi ile Toroslar’daki kıl keçi varlığını tükenme noktasına getirmişlerdir. Türkiye halkının kurbanlık hayvan dahi bulamama noktasına gelinceye kadar bu politikalar devam etmiştir. 2007-2008 yıllarında alınan önlemlerle günümüzde hayvan sıkıntısından söz edilemez hâle gelinmiştir. Burada tek parti hükümetinin hızlı ve olumlu karar vermesi sonucu hayvan varlığında görülen daralma normale doğru bir ivme kazanmıştır. Ama yeterli değildir. Türk halkı eti çok pahalı yemektedir. Süt tüketimi azdır. Bunlar önemli besin maddeleridir. Yeni nesillerin sağlıklı yetişmesi için dengeli ve sağlıklı beslenmeye ihtiyaç vardır. Bu da hayvan varlığının bolluğuna bağlıdır. Hayvan üreticilerinin önü teşviklerle ve diğer desteklerle açılmalıdır. İlimiz Karaman’da hayvan varlığının çoğalması ve nitelikli hayvan yetiştirmede İl Gıda, Tarım Hayvancılık Müdürlüğünün rehberliği önemlidir. İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğümü çiftçilerimizin eğitimi,  ürünlerin çeşitliliğinin sağlanması, dönüm başı verimin artırılması,ürünün  pazar değerini yükseltilmesi  hepimizin beklentisidir. 02.11.2012. Hasan ŞİMŞEK