SARIVELİLER’İ TANIYALIM

Detaylar

Kategori: Köşe Yazılarım

Yayın tarihi: Pazar, 05 Mart 2017 00:00

Yazar: hasan-simsek

Gösterim: 2543

SARIVELİLER’İ TANIYALIM

Sarıveliler Kaymakamı Hasan Sadebıyık

Sarıveliler Belediye Başkanı Hayri Samur

İli                                 :  Karaman

İlçesi                           :  Sarıveliler

Belediye Başkanı      :  Hayri Samur

Rakım                         : 1500-1645 ( merkezde )

İle uzaklığı                   : 165 km

Gazipaşa’ya                : 108 km

İlçe nüfusu                  : 11.428 bin*

Alanı                             : 343 km

Sarıveliler ilçesinin doğusunda Başyayla ve Ermenek, güneyinde Antalya’nın Gazipaşa ve Alanya ilçeleri, batısında Alanya, kuzeyinde Konya’nın Taşkent ilçesi, kuzeydoğusunda Başyayla ilçelerimizle komşudur. Diğer komşu ilçeler gibi dağlık bir yapıya sahiptir. En yüksek yeri 3227 m Geyik dağlarıdır. Göksu’yun kollarındaki vadi tabanlarında Işıklı ( aşağı Fet ) yükselti 850 m kadar iner. 

İlçenin güneyindeki dağlık alanlar çam ve sedir türü ağaçlarla örtülüdür. Daran 1, Daran II, Günder HES’leri faaliyete geçmeden önce bu alanlar oldukça bakir yerler olduklarından yaban hayvanlarından dağ keçileri ve geyiklerin yaşam alanları  olarak bilinir ve kollanırdı. Bu HES’ler yetmiyormuş gibi şimdi bir de Ermenek Çayı’nın kollarından biri  olan Gökdere üzerine HES planlandığı ve yöre halkının tarıma dayalı su ihtiyaçlarından dolayı buna karşı geldikleri bilinmektedir.

Sarıveliler ilçemizin nüfusu da Ermenek gibi her geçen yıl azalıyor. 2015 yılında ilçenin köyleri ile birlikte nüfusu 11.622 iken 2016 yılında 11.428’ düşmüştür. TÜİK verilerine göre 194 kişi bir azalma görülüyor. Toplam nüfusun 5812 si erkek, 5616’ sı kadın. Kadın nüfusunda bir azalama görülüyor. Kilometre kareye düşen insan sayısı 22 kişidir, komşu Emenek’te 18, Başyayla’da 36  kişidir., İlimiz  Karaman ortalaması  ise 28, Türkiye ortalaması ise 102 kişidir.

Sarıveliler ilçesinin Uğurlu, Civler, Civandere, Işıklı, Daran, Koçaşlı ve Dumlugöze olmak üzere 7 köyü vardır. Eski bir nahiye merkezi olan Göktepe Sarıveliler ilçesinin tek beldesidir. Göktepe Belediyesi nüfus kaybı nedeniyle, Esentepe ve  Çukurbağ  köylerini  mahalle yaparak kendine bağlamış ve köy vasfına düşmekten kurtulmuştur.

Taşeli Yöresi Türkiye’nin nüfus bakımından en tenha yerlerinden biridir. Arazi yapısı dağlık, taşlık ve tarıma elverişli değildir.

Geçen yüzyılın son çeyreğine kadar ilçede arazi yapısının uygunluğu nedeniyle küçükbaş hayvancılığı halkın büyük bir kısmının geçimini sağlayacak kadar yaygındı. Günümüzde her açık alana meyve fidanı dikilerek meralar daraltılmış ve küçükbaş hayvanlarının yaşam alanı daraltılmıştır. Buna rağmen ilçede kendi ölçüleri içinde hatır sayılır büyük ve küçükbaş hayvancılığı beslenmektedir. Tarımda tahılın yerini büyük ölçüde meyvecilik ( elma, kiraz, ceviz, üzüm,..vb ) almıştır.  Uğurlu ve Esentepe (Lamos)’de bağcılık tarım öne çıkar. İlçede meyveciliğin gelişmesine paralel Uğurlu Köyü’nde bir Soğuk Hava Deposu yapılmaktadır.

İlçenin çoğu yerinde kuru tarım yapılmakla birlikte, Çevlik ( gölet )Barajı’nın bitirilip sulama kanallarının yapılması ile sulu tarıma geçilince üretimin artacağı ve insanların yaşamının iyileşeceği beklentisi var.

Başkan Sayın Hayri  Samur, nüfus akışını/göçü durdurmanın gayretinden ziyade, aksine nüfus artıracak kalıcı  projeler üretmek için çalışmalar yapıyor, ilçe merkezinde 100 kişi kapasiteli bir tekstil üretim atölyesi kurmak için bir firma ile anlaşmış durumdadır.

Geçmiş yıllarda İzmir ve Aydın’a, yakın tarihte turizmin gelişmesiyle Antalya’ya  göç veren ilçe, son 25 yıllık bir süreçte İstanbul/Okmeydanı’nda tekstil alanında istihdam yaratan atölyeler açarak, geçimlerine paralel olarak  ülke ekonomisine katkı yapan bir çalışma sergiledikleri bilinmektedir.

İlçe genelindeki tarihi kalıntılara ve izlere bakılınca Ermenek ve Başyayla’daki gibi Hitit, Roma, Bizans, Karamanoğulları Beyliği, Osmanlılar ve Cumhuriyet Dönemi’ne ilişkin insan yaşamından kesitlergörmemiz mümkündür. (bkz. İnetrnette, Hasan Şimşek-Ermenek’i Tanıyalım yazısı) 

Tarihi kalıntılar olarak, Uğurlu ve Fariske köristanları, Beylik döneminden kalma Esentepe’deki Musa Bey Cami ve Başdere Pazarı’ndaki Ulucami, Büğlü  Baba Türbesi, Sarıveliler merkezde, Gemitepesi ilk akla gelenler,

Adiller-Kuyucak’ta kratergölü ve hemen yanında Büyükkarapınar ile sınır teşkil eden Kale Yıkığı, Küçükkarapınar yaylası gezilecek görülecek yerler arasında sayılabilir.

Karacaoğlan, Fil Ahmet, A.T.Şentürk, M.Zeki Akdağ, Mustafa Ertaş gibi ilçe sınırlarını aşmış, şair ve yazarları vardır.

İlçe, Akdeniz’e açılan Konya- Alanya karayolu üzerindedir. Sarıveliler-Mahmutlar arasındaki yol çalışmaları ( Kuşyuvası tünelleri  vs.) bitirilince Yayla Turizminin gelişeceği ve ilçe ekonomisine katkı  yapacağı düşünülmektedir. Diğer yandan Gazipaşa Havaalanı’nın ilçeye en yakın ( 108 km )  havaalanı olması büyük kentler arasındakilerin insanların ilçeye gidiş gelişini kolaylaştıran diğer bir etmendir.

İlçe merkezinden Taşkent’e giden yol kıyısındaki Eyne ( aslında suyu çok temiz olduğundan Ayna deresi halk dilinde Eyne olmuş) deresindeki balık lokantaları özellikle yaz sezonunda ilçeye az da olsa bir katkı sağladığı söylenebilir.

Her gün Konya’dan sabah-akşam otobüs seferleri, Alanya, Antalya’ya günü birlik seferler, yolcu trafiğini ilçenin lehine olan gelişmelerdir.

Sonuç olarak, göçün önlenmesi ve ilçe nüfusunun artması için ilçeye yüksek okulun, tekstil ve turizm meslek liselerinin açılıp eğitim ve öğretime başlamış olması, tekstil atölyelerinin açılması, projelerin hayata geçirilmesi gibi önlemler, göçü önleyeceği  gibi  yörede yaşayan insanlarımızın  yaşam düzeyini de yükseltecektir. 05.03.2017 Hasan ŞİMŞEK